GIORDANO BRUNO (1548-1600)

Ίσως πει κάποιος, "τι πας και σκαλίζεις"; Τζιορντάνο Μπρούνο…Πού τον θυμήθηκες, ποιος είναι; Και τι σημασία έχει για μας σήμερα; Ανάμεσα σε φανταχτερά σόου της τηλεόρασης, ψευδοπροφήτες, ξεφτιλισμένους πολιτικούς και αιμοσταγείς πλανητάρχες στη φαστ φουντ ζωή μας, ο Τζορντάνο Μπρουνο είναι άγνωστος. Όπως τόσοι άλλοι. Είναι άγνωστη ιστορία, που υπάρχει σ΄ενα κόσμο που ιστορία είναι η παραποιημένη περίληψη της εξουσίας των ιερατείων.
Εγώ θα γράψω κάτι ελάχιστο εδώ σαν χαιρετισμό, ίσως γιατί αισθάνομαι ότι σε μια εποχή πνευματικής στειρότητας, μυαλών κολλημένων στη ψυχρή επιστήμη των πολυεθνικών κολοσσών , σε μια αναγεννημένη φανατική θρησκοληψία, σε πολιτικές και ιδεολογίες που μοιάζουν μηχανές του κιμά, πρέπει να υπερασπιστώ με δύναμη, εκείνον, τον οποιοδήποτε ονειροπόλο άσημο ή διάσημο επιστήμονα, καλλιτέχνη, δημιουργό, ή ακόμα και απλοικό άνθρωπο που ακόμα τις καλοκαιρινές βραδυές , στη ταράτσα κάποιου σπτιού, κοιτώντας ψηλά, ονειρεύεται κάποια μέρα να πλησιάσει την αλήθεια, και νοιώθει ότι τίποτα περισσότερο από αυτήν δεν αξίζει σ΄αυτό το κόσμο.
Ό,τι μεγάλο έχει προσφερθεί στην ανθρωπότητα δεν έχει γίνει από τη μάζα. Από κάποιο μπουλούκι ανθρώπων που ορμάνε προς πάσα κατεύθυνση. Η μάζα ακολουθεί, φωνάζει, σκοτώνει αν χρειαστεί, «εις το όνομα του όποιου πατρός». Η ατομική έμπνευση, η ατομική δημιουργία, η ατομική αποκάλυψη γεννάει.
Όλη η ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται από πνεύματα που γεννούν και ένα πλήθος που καταστρέφει τις περισσότερες φορές χωρίς να ξέρει καν γιατί πολεμάει.
Κι αυτό ακριβώς είναι που κανείς, μέχρι τώρα δεν μπόρεσε να σκοτώσει, να αφανίσει (όσο κι αν υπήρχαν και υπάρχουν φιλόδοξα σχέδια επί τουτου), το ελεύθερο πνεύμα. Τη δημιουργική ατομικότητα. Ανυπότακτη σε δεσμά και κανόνες. Αυτή η ουσία που μπορεί και βλέπει το άπειρο μέσα μας και μετατρέπει το μέσα μας σε άπειρο. Αυτή η ουσία που μπορεί χωρίς φιλόδοξους κινητήρες, χωρίς μεταλλικά φτερά, γυμνή και άοπλη, μόνη να πετάξει και να διασχίσει το σύμπαν σαν δέσμη από φως.
Κάπου κάπου λοιπόν, επιβάλλεται να θυμόμαστε όσους διαφύλαξαν μέχρι το τέλος αυτό το δικαίωμα.
Όπως κανείς στήνει έναν αδριάντα για τον ήρωα που έπεσε για να υπερασπίσει μια πατρίδα, τον άγνωστο στρατιώτη, άλλο τόσο αξίζει ένας αδριάντα σε εκείνους που πέρα από πατρίδες, θρησκείες, κανόνες, ιδεολογίες , δόγματα, υπεράσπισαν το πολυτιμώτερο αγαθό. Το δικαίωμα της νόησης.
Γεννήθηκε το 1548 στη Νόλα της Ιταλίας, κι ο ίδιος αποκαλούσε τον ευαυτό του «νόλιο φιλόσοφο». 17 φεβρουαριου του 1600 άφηνε την τελευταία του πνοή πάνω στη πυρά, ο Τζιορντάνο Μπρούνο. Ιερέας του τάγματος των Δομινικανών, φιλόσοφος, ερευνητής, ονειρευτής, επίστημονας-προφήτης. Οι «απαγορευμένοι συνδυασμοί» που το ανήσυχο πνεύμα του δημιούργησε, η δίψα του για την κατανόηση του μυστηρίου του σύμπαντος, η όχι η τυφλή υπακοή σε ότι «έπρεπε» να αποδεχεται, τον οδήγησαν (όπως τόσους άλλους) στα χέρια της Ιεράς Εξέτασης.
Καταδικάστηκε στην πυρά, γιατί έφτασε πέρα από τα όρια αυτού του κόσμου.
Εφτασε πολύ μακριά. Πέρα από τα στενοκέφαλα όρια τους. Προέβη σε κάτι εντελώς απαράδεκτο: ΣΚΕΦΤΗΚΕ.
Επτά χρόνια βασανίστηκε, στα γεμάτα φαντασία στο πώς να προκαλούν αβάσταχτο ανθρώπινο πόνο, «ιερά» μουντρούμια. Στα υπόγεια μουντρούμια «πιόμπι» της Ρώμης που το νερό μαστίγωνε και τσάκιζε το μυαλό.
Δεν κατόρθωσαν να τον κάνουν να αρνηθεί τα πιστεύω του.
Το όνομά του παρέμεινε άγνωστο στους πολλούς ή τουλάχιστον λιγότερο σημαντικό απ΄ότι άλλα διάσημα ονόματα επιστημόνων, φιλοσόφων. Το έργο του ακόμα πιο άγνωστο. Κυρίως σήμερα που δύσκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς τι σήμαινε κάποτε να αμφισβητείς τις παγιωμένες αντιλήψεις.
Τότε οι μάχες ανάμεσα σε επιστήμονες, φιλοσόφους, θρησκευτικό κατεστημένο, πολιτικές στρατηγικές κλπ ήταν αδυσώπητες. Αυτά που εμείς θεωρούμε δεδομένα σήμερα, κάποιοι τα οραματίστηκαν θαρραλέα πριν τα αποδείξει το μέλλον.
Όχι μόνο η γη αλλά και ο ήλιος γυρίζει...
Σήμερα δεν καίγεται κανείς στη πυρά. Το νέο τέχνασμα είναι να σκεπάζουμε κάθε οραματιστή, κάθε ανήσυχο πνεύμα , κάθε «δημιουργό» κάτω από τόνους λάσπης γιατί έτσι κι αλλοιώς οι γύρω είναι πολύ βιαστικοί για να έχουν καιρό να τον ακούσουν. Σήμερα οι επαναστατικές ιδέες δεν έχουν αντίκρυσμα. Είναι απλά μια σημείωση «υπό εξέταση και προσοχή» στο παγκόσμιο δίκτυο....
«Θα σε βάλω στο σώμα της σελήνης, οι αισθήσεις σου, με την κατάλληλη προσαρμογή, θα σε κάνουν να χρησιμοποιήσεις την δύναμη της λογικής σου και να δεις αυτά τα πράγματα...Από αυτήν την πλευρά θα σου δείξω το πρόσωπο της γης να λάμπει στην απέναντι περιοχή, στο φως του ακτινοβόλου ήλιου που σκορπίζεται στην επιφάνεια του ωκεανού. Βλέπεις πως η τεράστια μηχανή φαίνεται να συρικνώνεται σε μια μικρή μάζα; Τώρα η Σελήνη δεν είναι Σελήνη για σένα αλλά φαίνεται να είναι η πραγματική Γη...Πρόσεξε πως η Βρεταννία μικραίνει και γίνεται ένα μικρό σημείο και πως η πολύ στενή Ιταλία γίνεται μια λεπτή και κοντή τρίχα...Άδραξε το δρόμο που κατρακυλά από το κατώφλι του μεγάλου ήλιου, η μητέρα φύση φανερώνει τη πορεία
Οδηγήθηκε στη πυρά αφού πριν του έδεσαν τη γλώσσα. Στη πλατεία των λουλουδιών στη Ρώμη, (τι ειρωνία) στη Ρώμη που είναι δίπλα στο Βατικανό όπου κατοικούσε, έκαψαν τον ονειροπόλο, θερμό νεοπλατωνιστή, τον «μάγο ταξιδευτή» των ορατών και των αοράτων κόσμων μαζί με τα βιβλία του.
Ο κληρικός φιλόσοφος που μίλησε για άλλες διαστάσεις, για άλλες πραγματικότητες, για άλλους πολιτισμούς σ’ ένα σύμπαν που κατοικείται, για τον ολιστικό άνθρωπο, για τη δύναμη της φαντασίας. Σήμερα στη πλατεία που κάηκε υπάρχει άγαλμά του και πάντα κάτω από αυτό ματσάκια από λουλούδια από αυτούς που δεν ξεχνούν...
Δεν υπάρχουν θρησκείες αληθινές ή ψεύτικες είπε, υπάρχουν θρησκείες ειρηνικές ή απειλητικές...
Το λάθος δεν είναι στο φως αλλά στην όραση...
Δυστυχώς η απειλή συνεχίζεται...

Σ’αυτό το σημείο θα ήθελα να προτείνω μια εκτενή βιβλιογραφία για όποιον ενδιαφέρεται.... αλλά δεν υπάρχει στα ελληνικά εκτενή βιβλιογραφία.
Μια και περιφερόμαστε όμως στο δίκτυο θα παραθέσω μερικές σελίδες κατατοπιστικές και καλό διάβασμα!

http://en.wikipedia.org/wiki/Giordano_Bruno (η γνωστή μας γουικι..)
http://giordanobruno.signum.sns.it/bibliotecaideale/ (στη πατρίδα του)
http://www.infidels.org/library/historical/john_kessler/giordano_bruno.html (μια ενδιαφέρουσα ανάλυση)
http://www.giordanobruno.info/ (σε διάφορες γλώσσες)
http://www.giordanobruno.it/ (το διεθνές κέντρο σπουδών)

Υπάρχουν πάρα πολλά σε όλο το διαδίκτυο αλλά πηγαίνοντας σ΄αυτά θα βρείτε πολλά άλλα.
Από βιβλία στα ελληνικά...δύσκολο. Είναι κάποια σπάνια (γιατί άραγε;)
Αν βρείτε ένα που λέγεται "ΑΠΕΙΡΟΙ ΚΟΣΜΟΙ", εκδόσεις Νέα Ακρόπολη είναι πολύ ενδιαφέρον,
Και φυσικά ψάχνοντας βρίσκεις!
Ο Γαβριάς

1 σχόλια:

Rec-memberX είπε...

όσο κι αν θέλω να συγκρατηθώ μπροστά στην τάση σου για λυρισμό, δεν μπορώ παρά να σου σφίξω το χέρι που θυμήθηκες τον Giordano Bruno. Όντως το ανεξάρτητο πνεύμα του είναι πολύτιμη κληρονομιά για όσους και όσες από μας ασφυκτιούμε καθημερινά στο κονφορμιστικό βασίλειο της τηλεόρασης.

Υπάρχει ένα ενδιαφέρον δοκίμιο (που αναφέρεται διεξοδικά στον Bruno), σε μορφή θεατρικού έργου: In the sign of Aquarius, by Lars Kleberg.
Το είχε μεταφράσει κάποια στιγμή στα ελληνικά ο Γ. Ζαμπουλάκης, με τίτλο "Οι Υδροχόοι".


miranda-p.blogspot.com